اتاق خبر- محمد حسن گودرزی: محمد و فروغ زوج جوانی بودند که چند سال پیش باهم آشنا شده و بعد یک سال که از دوران نامزدی آنها می گذشت تصمیم گرفته بودند که مراسم عروسی خود را هرچه زودتر برگزار کنند. با این حال تهیه خانه و هزینه جهیزیه و مراسم عروسی باعث شده بود که فشار مالی بسیاری بر آنها وارد شود و مجبور شوند برای دریافت وام از بانک اقدام کنند. اما شرایط اعطای وام مانند معرفی دو نفر کارمند و اقساط آن وام باعث شد که این زوج از دریافت آن وام منصرف شوند و امید های آنها جای خود را یاس و تردید در مورد آینده خود بدهد.
در جریان ادامه بررسی جزئیات لایحه بودجه سال ۹۵ کل کشور، نمایندگان به منظور حمایت از ازدواج جوانان، بانک مرکزی را موظف کردند که کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کشور را ملزم کند تا به اندازه سهم خود از مجموع سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز و جاری در پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه مشارکت کرده و تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج را در اولویت نخست پرداخت قرار دهد.
اعطای وام ازدواج در کشور از سوی بانک ها به مردم سابقه ای زیادی دارد. با این حال در دولت های نهم و دهم، اعطای این وام با شرایطی که دولت وقت در نظر گرفت رواج بیشتری یافت. براساس قانون، بانک مرکزی متولی پرداخت وام ازدواج به جوانان است. در سال 1388 بود كه سامانه تسهيلات ازدواج با مشاركت بانك‌هاي ملي، صادرات، تجارت، ملت، سپه، رفاه، كشاورزي و مسكن راه‌اندازي شد و در ادامه نيز بانك قرض‌الحسنه مهر ايران، بانك پارسيان، صندوق مهر امام رضا (ع) و بانك سامان نيز به اين مجموعه اضافه شدند.
درسال ۹۱ شورای پول و اعتبار مصوبه‌ای داشت که طبق آن زوج‌های جوان متقاضی وام ازدواج در صورت داشتن شرایط می‌توانستند تسهیلات قرض‌الحسنه ۵ میلیون تومانی از شعب بانک‌ها دریافت کنند. دولت در اوایل سال این وعده پرداخت وام 5 میلیونی را به جوانان داد، اما بعد از مدتی بانک مرکزی به صراحت در سامانه وام ازدواج اعلام کرد که بانک‌ها فقط وام 3 میلیون تومانی می‌پردازند و دیگر خبری از وام 5 میلیونی نیست. اعطای این وام که به میزان 3 میلیون تومان بود باعث شد علیرغم پایین بودن میزان مبلغ وام در مقایسه با هزینه های ازدواج در کشور، افراد بسیاری متقاضی دریافت این وام شوند.
به گزارش مهر، طبق آخرین آمار بدست آمده ازمنابع رسمی از سال 88 تا پایان دولت دهم یعنی مرداد ماه92 حدود 3 میلیون و600 هزار واقعه ازدواج ثبت شده که ازاین تعداد تنها 5میلیون نفرموفق به دریافت وام ازدواج شدندو بیش از دو میلیون نفرپشت نوبت وام ازدواج ماندند. از سال 92 تا کنون هم نزدیک به یک میلیون و صد هزار واقعه ازدواج به ثبت رسیده است که این تعداد زوج هم متقاضی وام ازدواج شده اند و بی شک به بازماندگان وام ازدواج سالهای قبل افزوده خواهند شد. این درحالی است که بیشترین آمارطلاق درسال اول زندگی مربوط به سالهای 88 تا 90 بوده است که این موضوع نیز نشان دهنده کاهش امید و افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی درمیان خانواده های نوپا است.
در حقیقت مشکلات اقتصادی را می توان یکی از دلایل اصلی افزایش طلاق در میان زوج ها دانست. با توجه به اینکه برخی از این طلاق ها نیز در زمانی کمتر از دو سال رخ می دهد می توان نتیجه گرفت که فشار های اقتصادی بر روی زوج ها آن چنان بالا است که باعث فروپاشی خانواده با سرعتی قابل توجه شود. در این میان با توجه به اینکه بیشترین متقاضیان دریافت وام ازدواج متولدین 60 تا 65 هستند می توان گفت که متولدین این سال ها که با مشکلاتی مانند جنگ و کنکور رو به رو بوده اند حال در مقابل سد دیگری به نام ازدواج قرار گرفته اند و این مسئله در کنار مشکلات گذشته باعث سرخوردگی هر چه بیشتر این نسل شده است.
در چنین شرایطی بسیاری از جوانان نمی‌توانند با این رقم حتی ضروری‌ترین وسایل زندگی مورد نیازشان را تهیه کنند و زوج‌های بسیاری هستند که با وجود ثبت‌نام در سیستم بانکی برای دریافت وام ازدواج حداقلی 3 میلیونی نیز پس از گذشت بیش از یکسال، همچنان شعبه آنها تعیین نشده است. در حال حاضر يک ميليون و 143 هزار و 60 نفر در صف انتظار براي دريافت وام ازدواج هستند که پرداخت تسهيلات به آنها يک سال طول خواهد کشید. اين در حالي است که هر روز اين صف طولاني‌تر مي شود و تعداد بيشتري از زوج‌هاي جوان به آن افزوده مي‌شوند.
رشد آمار فارغ التحصیلان دانشگاهی که وارد بازار کار شده اند باعث شد که در کنار مسائلی مانند مشکلات اقتصادی کشور باعث افزایش بیکاری در کشور و تبع آن افزایش نابه هنجاری هایی مانند رشد روزافزون طلاق در میان زوج های جوانی شده است که در سال اول ازدواج خود از یک دیگر جدا می شوند.
بانک ها نیز در بروز این مشکلات تا حد زیادی دخالت دارند. شرایطی که بانک ها برای اعطای این وام های خُرد برای متقاضیان این وام ها در نظر می گیرند به گونه ای است که اکثر درخواست کنندگان این وام ها واجد شرایط دریافت وام نمی شوند و یا پروسه دریافت وام آنچنان طولانی است که متقاضیان عطای آن را لقایش می سپارند. در حقیقت می توان گفت شبکه بانکی برای سرمایه گذاری در پروژه های کلان و سودآور در حوزه های مختلف مانند نفت و صنایع استراتژیک همیشه حاضر است و تمایل دارد پولی که شاید تمام و یا بخش بزرگی از آن سپرده های خُرد مردم باشد را در کارهایی وارد کند که می داند قطعا سود خوبی نصیبش خواهد شد.
94105 ت
