اتاق خبر - در این سر مقاله که در شماره یکشنبه 16 خرداد منتشر شده است، می خوانیم:در نیروگاه آب سنگین تنها از اورانیوم طبیعی درقالب میله های سوخت استفاده می‌شود، بنابرابن نیروگاه آب سنگین نیازی به فرایند غنی سازی نخواهد داشت.
البته امنیت این نیروگاه‌ها اهمیت زیادی دارد و آنها در فرایند خود مقدار زیادی پلوتونیوم تولید می‌کنند که عنصر خطرناکی است و به همین دلیل آژانس در این مورد حساس است. البته چون سیاست استراتژیک ایران عدم استفاده از سلاح هسته‌ای و اعتماد سازی بین‌المللی در طول مذاکرات بود و همچنین درمسیر گفت وگوها پذیرفتیم که طراحی نیروگاه‌ها را به صورتی تغییر دهیم که به اهداف فناوری هسته‌ای دست یابیم، دیگرجایی برای حساسیت‌ها وجود نداشته باشد. در متن برجام صفحات طولانی و با جزئیات به نیروگاه اراک اختصاص یافته است در این توافقنامه ایران نیروگاه‌های آب سنگین خود را از دست نداد اما در این راستا محدودیت‌هایی اعمال شد تا نگرانی‌های موجود را کم کند. به همین دلیل بعد از برجام مساله تولید آب سنگین که قبلا درچارچوب رآکتور آی آر - 140 و طراحی اولیه‌اش انجام می‌شد بعد از مذاکرات این روند نیاز به بازنگری داشت و در مرحله نخست مازاد آب سنگین ذخیره شده به عنوان منبع نگرانی ساز بود که ایران پذیرفت آن را صادرکند که البته ایران بعد از آن تغییر و تحول نیازی به آب سنگین ذخیرشده نداشت این که تولید آب سنگین به عنوان تولید، کالای سود آور محسوب می‌شود و از این طریق می‌توان کسب درآمدی داشته باشیم تردیدهایی را به وجود آورده و اکنون خرید این محصول در چارچوب برجام انجام می‌شود.
از آنجایی که در ایران توانایی تولید محصولات گوناگونی وجوددارد، اکنون باید به سراغ تولید محصولاتی برویم که حساسیت سیاسی و استراتژیکی برای کشور ایجاد نکند. ایران طبق توافقنامه برجام متعهد شد که آب سنگین مازاد خود را به بازار جهانی عرضه کند و در راستای فروش آن قرار نبود که لزوما آمریکا خریدار آب سنگین باشد و کشورهای دیگر نیز می‌تواند خریدار این محصول باشند اما ایالات متحده در خصوص خرید آب سنگین پیش قدم شد.
پیش از آن نیز مذاکراتی میان دکترصالحی و مونیز درزمینه معامله آب سنگین میان تهران و واشنگتن صورت گرفت و قرار بود ایران آب سنگین خود را عرضه کند و در ازای آن بهای این محصول را از ایالات متحده دریافت کند اما توقیف 2میلیارد دلارپول کشورمان موجب تردید ایران نسبت به پرداخت پول آب سنگین از سوی آمریکا شد و ایران خواست قبل از بارگیری آب سنگین بهای آن پرداخت شود و چنین درخواستی با عکس العمل کنگره آمریکا مواجه شد و در این راستا محدودیت‌هایی را پدید آوردند که این محدودیت‌ها توسط دولت آمریکا قابل وتو است. از سوی دیگر هفته گذشته صحبت‌هایی در خصوص فروش آب سنگین به روسیه انجام شد اما خرید این محصول از سوی آمریکا بازگشت به توافق گذشته است و این امر می‌تواند در تلطیف فضای میان ایران و کشورهای غربی موثر باشد و پرداخت بهای این محموله از سوی آمریکا می‌تواند ترس کشورهای دیگر و بانک های اروپایی در راستای معامله با ایران را از بین ببرد و اعتماد متقابل را پدید آورد. طبیعی است که این محصول به عنوان کالای استراتژیک است و می‌تواند در فرایند اعتماد سازی مشکل ساز باشد، بنابران باتوجه به این موضوع، ایران پذیرفت که مازاد این محصول را به خارج صادر کند تا فضای اعتماد ایجاد شود.
در این راستا مطالعه و بررسی اقتصادی لازم و ضروری است اما به نظر نمی رسد که تولید این محصول بتواند سود قابل توجهی به همراه داشته باشد و ارزش افزوده اقتصادی خاصی را ایجاد کند، به همین دلیل معتقدم پس ازصادرکردن مازاد آب سنگین توجیهی برای تولید دوباره و صادر کردن آن به خارج داشته باشیم.
*منبع: روزنامه آرمان،16 خرداد 1395
94110
