اتاق خبر: مریم اصغری: بیش از ۲۰ هکتار از ۷۷ هکتار سطح زیر کشت توت فرنگی در گیلان، سهم روستای «صوفیانده» شهرستان صومعه سرا است با تولید ۶۰ تن توت فرنگی در سال، ۳۰ درصد از کل توت فرنگی استان را تشکیل می دهد و در این زمینه مقام اول در گیلان را داراست.
به گفته مردم محلی برای اولین بار ۴۵ سال پیش نهال این گیاه توسط یکی از اهالی به روستای صوفیانده منتقل و از آن به بعد کاشت این میوه در کنار زراعت برنج به منابع درآمدی مردم این روستا اضافه شد و شاید به جرأت بتوان گفت که امروز به محصول اول این منطقه تبدیل شده است.
هرچند با مطالعاتی که جهاد کشاورزی شهرستان در سایر نقاط منطقه انجام داده، توانسته حاصلخیزی و استعداد زمین های روستای طاهرگوراب و روستاهای اطراف آن را برای کشت توت فرنگی مشخص کند و از سال گذشته نیز با آموزش های لازم، کشاورزان این منطقه را نیز ترغیب به کاشت این میوه کند اما در حال حاضر روستای «صوفیانده» همچنان در صدر رتبه بندی تولید توت فرنگی در استان قرار دارد.
به رغم این تفاسیر، متاسفانه با وجود همه ظرفیت هایی که در منطقه صوفیانده موجود است ولی هنوز برخی از مطالبات به حق بهره برداران توت فرنگی اعم از پرداخت تسهیلات برای افزایش تولید، بیمه کردن محصول بیم ایم را به وجود آورده که مبادا سرنوشت توت فرنگی نیز همچون صنعت نوغانداری -روزی در این روستا رونق داشت و صوفیانده یکی از مراکز مهم پرورش نوغان و کرم ابریشم در استان بود- رو به زوال رفته و بی توجهی مسئولان نشانی از این محصول در منطقه باقی نگذارد.
رونق دوباره محصولات فراموش شده صومعه سرا
در همین راستا رئیس اداره جهاد کشاورزی صومعه سرا با اشاره به خاک حاصلخیز روستای صوفیانده از وجود برخی مشکلات خبر می دهد و می گوید: تلاش کرده ایم تا استعدادها و توانمندی های بخش کشاورزی شهرستان را در سطح روستاها شناسایی کرده تا از حداقل امکانات، حداکثر بهره برداری نصیب کشاورزان شود.
احمدپادیاب براین باور است که تولید برخی از محصولات کشاورزی که زمانی صومعه سرا قطب آن در استان محسوب می شد، در پیچ و خم ایام به فراموشی سپرده شده و امروز با توجه به پیشرفت تکنولوژی و علم در بخش کشاورزی امید به بازگشت این محصولات به بازار شهرستان و حتی استان می رود.
وی با بیان اینکه جهاد کشاورزی شهرستان اقداماتی در جهت رونق دوباره این محصولات در چندسال اخیر انجام داده می افزاید: یکی از آن اقدامات برگزاری کلاس های آموزشی به عنوان یک اهرم مناسب برای افزایش و ارتقای اهداف بخش کشاورزی به ویژه رونق دوباره محصولات فراموش شده شهرستان صومعه سرا است.
پادیاب بیان می کند: توت فرنگی محصولی است که به فضای زیادی برای پرورش نیاز نداشته و می تواند وزنه مناسبی برای افزایش درآمد خانوار روستایی به وجود آورد.
وی درآمده حاصله از پرورش این محصول در ۱۰۰ متر مربع را حداقل بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان برای کشاورز عنوان کرده و می گوید: چون این محصول زمانی به بازار می آید که محصولات بهاری در بازار نیست، کشاورز از نظر اقتصادی در تنگنا بوده و می تواند درآمد حاصل از فروش توت فرنگی را برای کاشت محصول غالب شهرستان یعنی برنج هزینه کند.
تولید محصولات کاملا ارکانیگ در صومعه سرا
پادیاب در ادامه به کیفیت بالای محصولات کشاورزی تولید شده در صومعه سرا به ویژه توت فرنگی اشاره و تصریح می کند: میوه توت فرنگی تولید شده در صوفیانده به دلیل اینکه در فضایی خارج از گلخانه و در محیط باز پرورش می یابد و از هیچ گونه سم و کودی برای رشد آن استفاده نشده، از کیفیت بالا و طعم و مزه ای خاص برخوردار است.
وی معتقد است استفاده نکردن از سم و کود برای پرورش این محصول در شهرستان، موجب اقبال مردم و بازار پسندی توت فرنگی صوفیانده در استان است.
رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا همچنین با اشاره به شرایط آب و هوایی و اقلیمی استان و شهرستان تأکید می کند: یکی از مشکلاتی که کشاورزان توت فرنگی کار با آن در استان به ویژه شهرستان روبه رو هستند نبود تسهیلات برای توسعه سطح زیر کشت محصول است.
پادیاب خاطرنشان می کند: یکی از پیشنهادات ما به وزارت جهاد کشاورزی تخصیص تسهیلات به پرورش توت فرنگی علاوه بر گلخانه در فضای باز بوده که کشاورزان خرد نیز بتوانند برای توسعه پرورش این محصول از این تسهیلات استفاده کنند.
به صرفه نبودن راه اندازی صنایع تبدیلی برای توت فرنگی
این مسئول سطح زیر کشت توت فرنگی در دهستان صوفیانده و برخی دیگر از روستاهای اطراف بیش از ۲۰ هکتار اعلام کرده و یادآور می شود: حدود ۱۰۰ خانوار به عنوان بهره بردار این محصول مشغول هستند.
پادیاب به مطالعات انجام شده اداره جهاد کشاورزی شهرستان برای گسترش سطح زیر کشت این محصول زود بازده اشاره کرده و می افزاید: خوشبختانه توانستیم در سه سال اخیر با مطالعات جدید چندین روستای دیگر که استعداد پرورش این محصول را داشته شناسایی و با آموزش کشاورزان این مناطق را به پرورش توت فرنگی ترغیب کنیم.
وی درباره راه اندازی صنایع تبدیلی برای این محصول توضیح می دهد: بیشترین توجه ما در شهرستان صومعه سرا در خصوص راه اندازی صنایع تبدیلی بر روی محصول برنج به عنوان محصول غالب شهرستان بوده و در حال حاضر به اصلاح ساختار کارخانجات شالی کوبی می پردازیم.
رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا براین باور است که محصول توت فرنگی به دلیل اینکه بیشتر در استان و شهرستان به عنوان میوه نوبرانه مصرف می شود احداث و راه اندازی صنایع تبدلی و سرمایه گذاری در این بخش برای آن اقتصادی و به صرفه نیست.
وی ادامه می دهد: فردی که بخشی از سرمایه خود را در این صنعت سرمایه گذاری کرده در تصور بازده زود و همراه با سود بوده چیزی که در حال حاضر برای پرورش میوه توت فرنگی در استان به ویژه شهرستان صومعه سرا به دلیل سطح پایین کشت آن مقرون به صرفه نبوده و تنها می توان به عنوان مشاغل خانگی در فکر توسعه و رشد آن بود.
بیمه نبودن محصولات توسعه یافته
پادیاب یکی دیگر از مشکلات پرورش دهندگان توت فرنگی و برخی دیگر از محصولات همانند هندوانه، پاچ باقالا، نیشکر و...را تحت پوشش قرار ندادن بیمه می داند و می افزاید: با وجود اینکه در چند سال اخیر جهاد کشاورزی برای پرورش این محصولات به عنوان محصولات جانبی تلاش فراوان کرده ولی متاسفانه این محصولات بیمه نمی شوند.
وی تأکید می کند: انتظار می رود محصولاتی اینچنینی که تأثیر فراوانی در اقتصاد و درآمدزایی خانوار کشاورز داشته و ممکن بوده با هر حادثه ای همانند سیل و خشکسالی آسیب ببیند، بیمه شده تا کشاورز نیز برای پرورش این محصولات انگیزه داشته باشد.
این مسئول خاطرنشان می کند: از آنجایی که محصولات کشاورزی یکی از اهرم های کاهش ریسک پذیری توسعه کشاورزی محسوب می شوند امیدواریم که پوشش بیمه ای برای این محصولات بتواند به عنوان یک بازوی توانمند در کنار کشاورز برای پرورش این محصولات شود.
صدور پروانه بهره برداری به کشاورزان توت فرنگی کار صومعه سرایی
رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا همچنین درباره برنامه های این اداره برای توسعه پرورش توت فرنگی در شهرستان می گوید: یکی از برنامه های اداره جهاد کشاورزی شهرستان صومعه سرا برگزاری کلاس های آموزشی با عنوان «مدرسه در مزرعه» است که هر ساله چندین دوره از این کلاس ها در داخل مزرعه برای بهره برداران برگزار می شود.
وی صدور پروانه بهره برداری به کشاورزان شهرستان در زمینه پرورش توت فرنگی را یکی دیگر از برنامه های این اداره عنوان و خاطرنشان می کند: این پروانه در قالب مشاغل خانگی بوده و اگر پرداخت تسهیلات برای پرورش توت فرنگی در فضای باز تصویب شود این کشاورزان در اولویت قرار می گیرند.
پادیاب همچنین معتقد است پرداخت این تسهیلات می تواند اداره جهاد کشاورزی را در جهت توسعه توت فرنگی در روستاهای شهرستان و اجرای برنامه های مطالعاتی در خصوص استعدادیابی و پرورش این محصول کمک کند.
وی با بیان اینکه توت فرنگی یک محصول جدید بوده که برای توسعه آن نیاز به زمان است، می افزاید: این محصول از نظر اقتصادی و درآمدزایی در منطقه صوفیانده بازخورد مثبت داشته و می تواند از آن در کنار کشت برنج و محصولات استراتژیک شهرستان برای کمک به اقتصاد خانوار کشاورز بهره برد.
با وجود همه تلاش هایی که جهادکشاورزی برای توسعه و رشد این محصول در شهرستان صومعه سرا داشته ولی هنوز زمانی که با کشاورزان توت فرنگی کار منطقه صوفیانده صحبت می شود گلایه های زیادی وجود دارد. از نبودن بیمه برای محصولشان گرفته تا پرداخت نشدن تسهیلات برای رفع برخی از مشکلات و بی ارزش بودن پروانه بهره برداری.
بیم و امیدها درباره بیمه محصول
یکی از توت فرنگی کاران روستای صوفیانده درباره نبود بیمه حمایتی می گوید: متاسفانه به رغم اینکه توت فرنگی این منطقه از استقبال خوبی برخوردار است، اما بیمه ای برای محصولات نداریم و برای هر بار کشت این محصول باید خدا خدا کنیم تا بلایی سر محصول نیاید.
رحیم که چند سال است کشت توت فرنگی را آغاز کرده ادامه می دهد: هر ساله درآمد خوبی از کاشت این محصول نصیبمان می شود اما آدم باید به فکر روزهایی که شرایط بد رقم بخورد هم باشد.
وی می افزاید: اگر محصولات ما بیمه شود، انگیزه بیشتری برای کار پیدا می کنیم و حداقل نتیجه اش این است که دیگر دلهره اینکه محصولمان خوب می شود یا سیل و خشکسالی آن را از بین می برد، نخواهیم بود.
تسهیلات برای پرورش توت فرنگی
یکی دیگر از کشاورزان صوفیانده از نبود تسهیلات برای فعالیت و گسترش کشت توت فرنگی شکایت دارد می گوید: من و خانواده ام با حداقل امکانات داریم به کشت توت فرنگی می پردازیم و خوشبختانه بهره برداری خوبی هم می کنیم ولی سوال من این است که چرا مسئولان وقتی می بینند محصولی در یک منطقه اینقدر خوب جواب می دهد، از آن حمایت نمی کنند؟
وی که از گفتن اسمش امتناع می کند ادامه می دهد: اگر حاصلخیزی خاک این منطقه و کیفیت توت فرنگی که در صوفیانده برداشت می شود در هر جای دیگری بود، از آن کلی استفاده می کردند و با معرفی آن در سطح کشور و حتی خارج از کشور، یک محل درآمدزایی پایدار برای کشاورزان به وجود می آوردند.
این کشاورز می افزاید: با این حال در استان گیلان و روستای صوفیانده هیچ اقدامی برای شناساندن این محصول به خارج از استان نشده و همان یک جشنواره برداشت توت فرنگی هم که در روستا برگزار می شود، بعد از شش سال برگزاری آنقدر تکراری و بی محتوا شده که دیگر کسی رغبت به شرکت در آن نمی کند.
وی به جشن برداشت توت فرنگی در کردستان اشاره می کند و می گوید: در حال حاضر همه ایران توت فرنگی کردستان را می شناسند و حتی صادرات به کشورهای دیگر هم دارد در حالی که با وجود کیفیت مشابه توت فرنگی کردستان با صوفیانده ولی این محصول در استان خودمان نیز کمتر شناخته شده است.
این کشاورز توت فرنگی کار تاکد می کند: مسئولان اگر نمی خواهند که توت فرنگی نیز به سرنوشت نیشکر و ابریشم در صومعه سرا دچار شود، باید آستین همت بالا بزنند و برای کشاورزان فکری کنند.
شاید به گفته مسئول جهاد کشاورزی شهرستان صومعه سرا تصویب پرداخت تسهیلات به پرورش این محصول در فضای باز در استان و شهرستان بتواند بخشی از مشکلات کشاورزان را حل کند ولی تا آن زمان همه مسئولان باید تلاش کنند تا بی توجهی به این محصول آن را به سرنوشت محصولاتی همانند نیشکر و ابریشم دچار نکند.
منبع:مهر
