اتاق خبر- گروه اقتصادی: عضویت در سازمان های بین المللی برای هر کشور از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. برای مثال حضور در نهاد هایی مانند سازمان ملل متحد می تواند به بالا بردن وزن سیاسی یک کشور در عرصه سیاست بین المللی کمک زیادی کند. در زمینه اقتصادی سازمان های مختلفی در سطح جهانی وجود دارد که سازمان تجارت جهانی یا به طور اختصار WTO یکی از مهمترین این سازمان ها است. این سازمان در کنار سازمان هایی مانند صندوق بینالمللی پول (IMF)، بانک جهانی (WB) نقش مهم و قابل توجهی را در پیشبرد و فرایند جهانی شدن اقتصاد برعهده گرفتهاست.
این سازمان در سال 1995 و در راستای آسان تر کردن تجارت بین المللی میان کشور های جهان تاسیس گردید. در حال حاضر 162 دولت در این سازمان عضویت دارند و قوانین این سازمان را در زمینه های تجارت آزاد، قوانین گمرکی و حق نشر را رعایت می کنند. سازمان تجارت جهانی با الهام از اقتصاد بازار آزاد، با نظارت دولتی بر تنظیم بازار و اعمال محدودیت از سوی واحدهای سیاسی در فعالیت اقتصادی مخالف است. یکسان بودن نرخ ارز در کشورهای عضو و توانایی سیستمهای بانکی و خدماتی این کشورها در همسانی با نظم حاکم بر بازار جهانی ارز و خدمات از جمله اصول ثابت و به رسمیت شناخته شده در این سازمان است.
ایران نیز به عنوان یکی از کشور های مهم در منطقه خاورمیانه تلاش های زیادی را برای پیوستن به این سازمان انجام داده است. این تلاش ها در نهایت در سال 2004 تا حدودی نتیجه بخش بود و این کشور به عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور پیدا کرد. با این حال فشار های عمدتا سیاسی از سوی آمریکا باعث شد که پروسه حضور این کشور در سازمان تجارت جهانی متوقف شود.
بعد از اجرای برجام و لغو تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران، به نظر می رسد که شرایط برای عضویت دائم ایران در این سازمان به وجود آمده است و این کشور فاصله چندانی با حضور در این سازمان ندارد. با این حال بحث های زیادی در مورد عضویت ایران در این سازمان در میان کارشناسان اقتصادی وجود دارد. مدافعان حضور ایران در این سازمان، نیاز به داشتن ارتباطات بین المللی و سرمایه گذاری خارجی را از فواید حضور ایران در این سازمان می دانند. در مقابل مخالفان به دولتی بودن اقتصاد ایران و سهم 80 درصدی دولت در اقتصاد ایران اشاره می کنند و معتقد هستند که بدون اصلاح این اقتصاد، عضو شدن در سازمان تجارت جهانی به معنای نابودی اقتصاد کشور میباشد. بنابراین اصلاحات سیستم بانکی، خدمات مالی، بیمه، بورس کشور و ... جهت انطباق با استانداردهای جهانی، از اقدامات اولیه برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی تعبیر میشود.
مسائل سیاسی، سد راه ورود ایران به WTO
در این زمینه بهمن آرمان کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با اتاق خبر با اشاره به تلاش های ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی مسائل سیاسی را در حضور نیافتن ایران در این سازمان موثر می داند. وی معتقد است که مخالفت های امریکا دلیل اصلی حضور نداشتن ایران در سازمان تجارت جهانی است. متن کامل مصاحبه را اینجا بخوانید
پیوستن به WTO به ضرر اقتصاد ایران
اما جمشید پژویان از مخالفان پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی است. وی در گفت و گو با اتاق خبر به این نکته اشاره می کند که به دلیل شرایط خاصی که اقتصاد ایران در حال حاضر دارد، حضور در این سازمان و تن دادن به شرایط تجاری و دادو ستد بین کشورهای این سازمان باعث ضربه خوردن اقتصاد متزلزل ایران خواهد شد. متن کامل مصاحبه را اینجا بخوانید
منافع حضور در سازمان تجارت جهانی
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی را به نفع اقتصاد کشور دانست و از آن دفاع کرد.
محمد قلی یوسفی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفت و گو با اتاق خبر، ضمن تاکید بر اهمیت حضور در سازمان تجارت جهانی برای اقتصاد ایران تصریح کرد: به طور حتم استفاده از امکانات بین المللی می تواند به نفع اقتصاد ایران است. در حال حاضر با توجه به اینکه فناوری های مورد استفاده در صنایع تولیدی کشور قدیمی است و کشور نیاز به اشتغال دارد، اقتصاد ایران به شدت نیازمند حضور سرمایه گذاران خارجی و سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصاد است. به همین دلیل پیوستن به سازمان تجارت جهانی حائز اهمیت است.
یوسفی در این زمینه افزود: لازمه حضور در سازمان تجارت جهانی فراهم آوردن زمینه ها برای حضور و فعالیت در عرصه های جهانی است زیرا حضور در این سازمان تبعاتی نیز برای اقتصاد ایران خواهد داشت و دلیل آن اجرای سیاست های اقتصادی جدیدی مانند آزاد سازی تجاری و ورود کالاهای مختلف است که تاکنون در اقتصاد ایران انجام نشده است. انجام این سیاست ها ممکن است باعث لطمه دیدن بخش تولید و بروز بیکاری در میان نیروی کار در کشور شود. بنابراین کشور باید خود را از همه جهات آماده برای این تغییرات کند.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با انتقاد از افرادی که مخالف حضور ایران در سازمان تجارت جهانی هستند گفت: پیوستن به این سازمان برای اقتصاد ایران ضروری است. این یک واقعیت است که کشور نمی تواند در انزوا توسعه پیدا کند. برای رشد و توسعه کشور نیاز به فناوری های جدید و پیشرفته است و این فناوری های جدید بدون ایجاد روابط بین المللی و سرمایه گذاری های خارجی امکان پذیر نیست. این طبیعی است در صورتی که از نظر اقتصادی آماده نباشیم اقتصاد کشور ضربه خواهد خورد اما ایران چاره جز آماده کردن خود از نظر اقتصادی برای حضور در سطح بین المللی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: در شرایط موجود ما چاره ای جز صادرات مواد خام نداریم اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا این روند تا ابد باید ادامه داشته باشد؟ به طور حتم نه. به هر حال مزایایی که حضور در سازمان تجارت جهانی برای اقتصاد کشور دارد بیشتر از معایب و مضرات آن است. باید تلاش شود که اقتصاد ایران بتواند عقب ماندگی خود را جبران نماید.
یوسفی با ذکر مثالی در مورد نیاز به ارتباط با دنیا در زمینه تجارت خارجی گفت: یک کشور مانند یک انسان قادر نیست که تمام احتیاجات خود را با تکیه بر توانایی های خود برطرف کند به همین دلیل نیاز به همکاری با سایر کشورها است. ایران به عنوان یکی از 16 کشور تعیین کننده در اقتصاد جهانی مطرح است اما از نظر تجارت جهانی ایران وضعیت خوبی ندارد و این امر بسیار جای تاسف دارد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: ایران سال ها است که تلاش دارد که وارد سازمان تجارت جهانی شود و حضور در این سازمان برای ایران تبدیل به یک آرزو شده است و با توجه به برجام به نظر می رسد که حضور ایران در این سازمان در حال انجام شدن است.
گزارش از: محمد حسن گودرزی
94105 ت