به گزارش اتاق خبر، با وجود برخورداری ایران از ذخایر بزرگ گازی، کشورمان هم‌اکنون از جایگاه مطلوبی در عرصه صادرات برخوردار نیست و کمتر از یک درصد تجارت جهانی گاز را در اختیار دارد.
اکنون، ترکیه بزرگترین خریدار گاز ایران به شمار می‌رود؛ ایران و ترکیه در هشتم اوت سال ۱۹۹۶ میلادی در جریان سفر نجم‌الدین اربکان نخست وزیر پیشین این کشور به تهران قراردادی ۲۵ ساله برای تجارت گاز امضا کردند؛ واردات گاز ترکیه از ایران در ۱۰ دسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی شروع شده و از آن تاریخ تاکنون ادامه دارد.
بر اساس قرارداد مشترک گازی تهران – آنکارا، باید سالانه حدود ۱۰میلیارد مترمکعب گاز طبیعی ایران به این کشور صادر شود. همچنین ایران با جمهوری آذربایجان سواپ گاز دارد و بر این اساس گاز این جمهوری را به منطقه خودمختار نخجوان منتقل می‌کند.
کشورمان همچنین با ارمنستان گاز را در مقابل برق تهاتر می‌کند به‌طوری‌که حجم اندکی گاز را به ارمنستان صادر و در مقابل از این کشور، برق وارد می‌کند.
خط لوله صادرات گاز ایران به عراق (بغداد) نیز به‌تازگی تکمیل شده و قرار است پس از رفع تهدیدات امنیتی، صادرات گاز به این کشور آغاز شود.
پاکستان کشور دیگری است که تمایل خود برای واردات گاز از ایران را اعلام و قراردادی نیز امضا کرده اما تاکنون اقدامی برای ساخت خط لوله انتقال گاز انجام نداده است.
براساس قرارداد گازی تهران – اسلام‌آباد، تا سال آینده ایران باید به‌طور متوسط روزانه حدود ۲۱/۵میلیون مترمکعب گاز به پاکستان صادر کند و با وجود مراحل نهایی ساخت و آماده‌سازی خط لوله انتقال گاز ایران، اما طرف پاکستانی هنوز ساخت لوله گاز در خاک کشور خود را آغاز نکرده است.
عمان مقصد دیگر گاز صادراتی ایران است. براساس تفاهمنامه میان دو کشور، سالانه ۱۰میلیارد مترمکعب گاز به عمان صادر می‌شود. صادرات گاز ایران به عمان برای ۲۵ سال برنامه‌ریزی شده و ارزش گاز صادراتی در این مدت با توجه به قیمت‌های روز ۶۰میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. همچنین مذاکرات اولیه‌ای نیز بین ایران و کویت و امارات متحده عربی برای صادرات گاز انجام شده که هنوز نهایی نشده است.
۲سناریو برای صادرات گاز به افغانستان
مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز با بیان اینکه دو سناریو برای صادرات گاز به افغانستان به شکل خط لوله و سی. ان. جی (گاز طبیعی فشرده) وجود دارد، گفت: طرف افغانستانی باید طرح خود را برای هر دو گزینه ارائه کند و بر این اساس، منتظر دریافت طرح طرف مقابل هستیم.
علیرضا کاملی در گفت‌وگو با ایرنا درباره آخرین وضعیت مذاکره ایران و افغانستان برای صادرات گاز به این کشور، افزود: بخش خصوصی افغانستان تمایل خود برای واردات گاز از ایران را اعلام کرده و مذاکره‌هایی انجام داده است.
وی درباره حجم و قیمت گاز صادراتی به این همسایه شرقی گفت: براساس طرحی که طرف افغانستانی ارائه می‌کند، مشخص خواهد شد این کشور قصد دارد چه میزان گاز از ایران خریداری کند و در گام بعد درباره قیمت آن، مذاکره می‌شود. مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ادامه داد: همچنین طرف افغانستانی باید مشخص کند در صورت تمایل برای دریافت گاز از طریق خط لوله، قصد دارد گاز را در کدام شهر و نقطه مرزی تحویل بگیرد. کاملی گفت: پس از دریافت گزینه‌های طرف افغانستانی درباره میزان، مسیر و مبلغ، در مرحله بعد درباره صادرات به شکل خط لوله و یا سی. ان. جی تصمیم‌گیری خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز افزود: بخش خصوصی افغانستان، پس از مذاکره و تعیین گزینه نهایی، مجوزهای لازم را از دولت این کشور اخذ خواهد کرد.
صادرات گاز به ارمنستان ۳ برابر می‌شود
مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز از توافق با ارمنستان برای ۳ برابر شدن حجم صادرات گاز خبر داد و گفت: صدور گاز به این کشور همسایه از یک به سه میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد.
پس از توافق ایران و ارمنستان به منظور افزایش حجم مبادلات برق، دو کشور به منظور صادرات گاز طبیعی هم به یک توافق جدید دست یافته‌اند به طوری‌که پیش‌بینی می‌شود حجم مبادلات و تهاتر برق و گاز طبیعی ایران و ارمنستان به بیش از ۳ برابر حجم فعلی افزایش یابد. علیرضا کاملی در تشریح توافق جدید گازی ایران و ارمنستان، گفت: پس از مذاکرات دو کشور به منظور افزایش حجم تبادل گاز طبیعی به یک توافق جدید دست یافته‌اند. مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز با اعلام اینکه در حال حاضر روزانه حدود یک میلیون مترمکعب گاز طبیعی از سوی ایران به ارمنستان صادر می‌شود، تصریح کرد: براساس توافق اولیه، حجم صادرات گاز با افزایشی دو میلیون مترمکعبی در مجموع به سه میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد. این مقام مسئول با تاکید بر اینکه هم‌اکنون دو کشور در حال آماده‌سازی زیرساخت‌های توسعه تبادل گاز طبیعی هستند، اظهار کرد: به زودی با مذاکرات بیشتر این توافق نهایی و در عمل اجرایی خواهد شد. کاملی با اشاره به افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی در ایران، خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی ایران محدودیتی برای افزایش صادرات گاز طبیعی به ارمنستان از نظر ظرفیت تولید ندارد.
به گزارش مهر، تابستان سال گذشته قرارداد ساخت خط سوم انتقال برق دومداره ۴۰۰ کیلوولتی به ارزش تقریبی بیش از ۱۰۷میلیون یورو بین دو شرکت از ایران و ارمنستان امضا شد. خط سوم انتقال برق دومداره ۴۰۰ کیلوولتی جدید بین ایران و ارمنستان ۲۷۵ کیلومتر طول دارد که قرار است تمامی مراحل تامین کالا و تجهیزات، ساخت، نصب و راه‌اندازی از سوی ایرانی‌ها انجام شود. پیش‌بینی می‌شود با احداث این شبکه جدید برق، حجم مبادلات برقی بین ایران و ارمنستان از ۳۰۰ مگاوات فعلی به حدود یکهزار مگاوات افزایش یابد، ضمن آنکه حدود ۷۰درصد از مسیر ساخت این خط جدید انتقال برق در مناطق کوهستانی احداث خواهد شد. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های بهره‌برداری از این خط جدید انتقال برق در کنار توسعه مبادلات برقی ایران و ارمنستان، اتصال شبکه برق ایران به کشورهای گرجستان و روسیه است که زمینه انتقال و ترانزیت برق بین کشورهای مختلف حوزه قفقاز را فراهم می‌کند.
صادرات گاز ایران محدود به منطقه نیست
مذاکرات ایران با کشورهای منطقه برای صادرات گاز در حالی انجام می‌شود که به گفته مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران، اولویت نخست صادرات گاز ایران صادرات به کشورهای منطقه است اما با توجه به ذخایر عظیم گاز کشور، صادرات به کشورهای منطقه محدود نخواهد بود. به گفته بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران انرژی، هزینه بالای صادرات در کنار ارزان بودن قیمت گاز در اروپا سبب شد اولویت نخست ایران صادرات گاز به کشورهای منطقه باشد. کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که زمانی باید به فکر بازارهای اروپا برای صادرات گاز بود که به اندازه کافی بازار برای گاز ایران در منطقه وجود نداشته باشد. چنانچه هم‌اکنون به راحتی می‌توان حداکثر با ۲۰۰کیلومتر خط لوله، گاز ایران را به همسایگان جنوبی رساند، در حالی که برای رسیدن گاز ایران به اروپا به ۴هزار کیلومتر خط لوله نیاز است.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران، صادرات گاز به‌صورت گاز طبیعی مایع شده (ال‌ان‌جی) نیز در برنامه بلندمدت ایران قرار دارد و بدون شک با به ثمر رسیدن پروژه‌های ال‌ان‌جی در کشور، نقش ایران در بازار گاز پررنگ‌تر می‌شود.
منبع: صمت
95102
