اتاق خبر- محمد حسن گودرزی: کاهش کم سابقه قیمت نفت در بازار های جهانی از سال گذشته باعث بروز مشکلات بسیاری برای کشور های نفت خیز و وابسته به درآمدهای نفتی شده است. با این حال کاهش قیمت نفت تنها مشکل ایران و سایر کشور های تولید کننده نفت نیست. ایران بارها اعلام کرده است که قصد دارد دوباره سطح تولید نفت خود را به بیش از 2.5 میلیون بشکه در روز برساند. میزانی که بعد از وضع تحریم ها به کمتر از 1.5 میلیون بشکه در روز رسید. تحریم ها علاوه بر کاهش میزان تولید نفت ایران باعث شدند که کشورهایی مانند قطر و عراق علاوه بر سهم ایران در بازار جهانی نفت مشتریان این کشور را نیز تصاحب کنند.
در این شرایط عربستان سعودی با هدف ضربه زدن به اقتصاد کشور های ایران و روسیه به دلایل سیاسی اقدام به افزایش تولید نفت و در نتیجه کاهش قیمت آن در بازار شد. اختلافات ایران و عربستان با اتفاقات سفارت عربستان در تهران و قطع رابطه سیاسی دو کشور بسیار بیشتر شد.
این اقدامات از سوی عربستان به ضرر این کشور نیز تمام شد. به دلیل وابسته بودن بودجه این کشور به درآمد های نفتی این کشور با کسری بودجه بی سابقه ای روبه رو گشت هر چند که اقتصاد عربستان تنها قربانی کاهش قیمت نفت در بازار نبود. ونزوئلا که با کشمکش های داخلی دست و پنجه نرم می کند با مشکلات بسیاری بعد از کاهش قیمت نفت مواجه شد تا جایی که اقتصاد این کشور که مانند عربستان وابسته به درآمد های نفتی است تورم سه رقمی را تجربه کند.
کسری بودجه بی سابقه عربستان باعث شد که این کشور در نهایت طرح فریز نفتی را با هدف توقف افزایش تولید نفت از سوی کشورهای عضو اوپک پیشنهاد داد. هدف طرح فریز بالا رفتن قیمت نفت در بازار و جلوگیری از کاهش هرچه بیشتر قیمت این محصول بود. این طرح تا حدودی با استقبال برخی از کشور ها تولید کننده نفت روبه رو شد اما در این میان ایران نیز که بعد از اجرای برجام و رفع تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای این کشور دوباره به عرصه جهانی برگشته بود خواستار افزایش سهم خود به میزان قبل از وضع تحریم ها شد.
این اقدام ایران با واکنش سعودی ها منجر شد و این کشور با افزایش سهم ایران در بازار نفت به شدت مخالفت کرد و آن را برخلاف طرح فریز نفتی خواند. علیرغم این واکنش ها ایران همچنان اصرار بر بازگشت سطح تولید خود به قبل از اعمال تحریم ها دارد و در این راه با بستن قرارداد های جدید نفتی با شرکت ها و دولت های اروپایی در عمل نشان داد که همه تلاش خود را برای رسیدن به این هدف به کار گرفته است.
با این حال کشورهای عضو اوپک تنها کشورهای شرکت کننده در نشست دوحه نیستند و کشورهای غیر عضو مانند روسیه در آن شرکت دارند.در این نشست که اولین نشست کشورهای اوپکی و غیر اوپکی پس از 15 سال محسوب می‌شود قرار است کشورهایی مانند عربستان سعودی و روسیه توافق کنند تا سطح تولید نفت خود را در متوسط تولید شده ماه ژانویه سال جاری نگه داشته و افزایش ندهند.
ایرنا نیز در مورد این اجلاس و حضور دیگر کشورهای تولید کننده نفت نوشت وزیران و نمایندگان ونزوئلا، اکوادور، کلمبیا، مکزیک و بولیوی روز جمعه 20 فروردین در یک بیانیه کوتاه و مبهم به مطبوعات پس از جلسه برگزار شده در کیتو پایتخت اکوادور، از شرکت کنندگان در اجلاس دوحه قطر خواستند که همه اقدامات لازم برای ثبات بازار جهانی نفت با هدف بهبود قیمت ها را که به نفع کشورهای تولید کننده و مصرف کنندگان باشد، اتخاذ کنند .این 5 کشور که به دلیل وابستگی خود به نفت، متحمل ضربه شدید اقتصادی شده ا‌ند.
احلاس دوحه به ضرر ایران
مشاور سازمان توسعه تجارت در مورد اهمیت اجلاس کشورهای نفت خیز در دوحه برگزاری این اجلاس را غیرمتعارف توصیف کرد.
حسن مرادی مشاور سازمان توسعه تجارت در گفت و گویی که با اتاق خبر داشت با اشاره به این نکته که تنها مرجعی که توانایی تصمیم گیری در مورد بازار نفت را دارد اوپک است، افزود: با توجه به صحبت هایی مبنی بر حضور نیافتن وزیر نفت در این اجلاس شنیده می شود به نظر می رسد که ایران در این اجلاس شرکت نکند یا حضور در این اجلاس در سطح پایینتری مانند معاون وزیر صورت بگیرد. با این حال به نظر نمی رسد که تصمیمات گرفته شده در این اجلاس به نفع صنعت نفت کشور باشد.
مرادی در مورد سیاست احتمالی ایران در صورت شرکت در این اجلاس گفت: در صورتی که ایران در این اجلاس شرکت کند باید با قاطعیت از حق خود در بازار نفت دفاع کند و تلاش خود را برای رسیدن به سطح تولید گذشته خود را ادامه دهد. باید به دیگر کشور ها این نکته را گوشزد کرد که وضع تحریم ها عملی غیرعادلانه بود.
مشاور سازمان توسعه تجارت در مورد افزایش تنش میان ایران و عربستان و تاثیر آن در بازار جهانی نفت گفت: تنش سیاسی میان ایران و عربستان به طور قطع در بازار نفت تاثیر منفی خود را خواهد گذاشت. عربستان یک تولید کننده مهم در بازار نفت است و قرار نیست که در صورت بروز اختلاف سیاسی میان دو کشور مهم نفتی این اختلافات تا ابد باقی بماند. چنین شرایطی در حال حاضر به ضرر صنعت نفت هر دو کشور تمام خواهد شد و دیگر کشورهای تولید کننده نفت مانند آمریکا از این اختلاف بیشترین سود را خواهند برد.
مرادی در مورد تاثیر اختلاف های چهار کشور نفتی، ونزوئلا، قطر، روسیه و عربستان با یکدیگر و تاثیر آن در بازار نفت گفت: به غیر از عربستان، بقیه این کشور ها روابط دوستانه و نزدیکی با ایران دارند. تصمیماتی که این کشورها می گیرند نباید منجر به انزوای ایران در بازار شود. بنابراین اگر تصمیمی در این اجلاس گرفته شود باید براساس حق ایران در افزایش سهم تولید خود در اوپک باشد.
مشاور سازمان توسعه تجارت وضعیت بازار نفت را بعد از اجلاس متعادل پیشبینی کرد و افزود: به نظر می رسد که بعد از این اجلاس بازار نفت با تغییر چندانی روبه رو نشود و در بازار جهانی نفت در تابستان شاهد تعادل و ثبات در قیمت ها باشیم.
با توجه به قیمت نفت در بازار، اجلاس دوحه فرصتی برای اعضای اوپک و دیگر کشورهای صادر کننده نفت است که برای جلوگیری از کاهش هرچه بیشتر قیمت نفت چاره ایی بیندیشند و از کاهش هرچه بیشتر قیمت نفت در بازارهای جهانی جلوگیری کنند.
94105 ت
