اتاق خبر: لایحهای تحت عنوان لایحه مدیریت شهری یکپارچه مدتی پیش از طرف وزارت کشور به کمیسیون دولت راه پیدا کرده و در حال بررسی است. در این لایحه فرض بر این است که اگر بخواهیم مدیریت یکپارجه ایجاد کنیم باید سازمانهای مختلفی که در داخل شهر فعالیت میکنند همه زیرنظر شهرداری قرار گیرند.
واگذاری مسئولیت توزیع آب به شهرداری ها در حالی در این لایحه قرار گرفته که درحال حاضر مسئولیت این امر بر عهده شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور قرار دارد که در دو بخش آب وفاضلاب روستایی و شهری به ارائه خدمات تصفیه و توزیع آب میپردازد.
البته قبل از سال ۱۳۶۹ که قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب تصویب شود، متولی توزیع آب در شهرها، شهرداری ها بودند علاوه بر این در سال ۱۳۵۵ نیز بحث تصدی گری آب و فاضلاب برای وزارت خانه دیگری نیز مطرح شد که در نهایت با تصویب تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب در سال ۱۳۶۹ کلیه مسئولیت های آب به وزارت نیرو واگذار شد.
بسیاری از مسئولان آبی بر این باورند که تصویب قانون تشکیل شرکتهای آب وفاضلاب نقطه عطفی برای ارتقا این صنعت بوده موضوعی که در زمان واگذاری مسئولیت به شهرداریها دیده نمیشد همین مساله نیز موجب شد که از همان روزهای اولیه صدای اعتراض مسوولان وزارت نیرو به صدا درآید به گونه ای که درمیان مسوولان آبی هیچ یک به دفاع از این طرح نپرداختند و همه با آوردن دلایلی اجرای این طرح را به ضرر دولت دانستند.
تمکین میکنیم اما...
وزارت نیرو ضمن گلایه و اعتراض از مطرح شدن چنین طرحی معتقد است واگذاری مسئولیت تامین آب به شهرداری ها در مناطقی از دنیا به انجام رسیده است که از آب فراوان برخوردارند اما این موضوع در ایران با وجود نیاز به انتقال آب در فواصل طولانی یا مشترک بودن بعضی خطوط انتقال بین چند استان امکانپذیر نیست.
به گفته وزیر این گونه مسائل پیش از طرح در رسانهها، باید مورد بحث و تبادل نظر کارشناسی قرار بگیرد که این امر در حال انجام است. با وجود این، اگر تصمیم گیران مصلحت را در سپردن کار به شهرداری ها دیدند، تمکین می کنیم.
اجرای این طرح به نفع مردم نیست
همچنین رحیم میدانی معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در خصوص این واگذاری معتقد است درست است که گرچه این مساله جنبههای مثبتی دارد بهطوری که مجموعهای از اقدامات خدماتی در داخل شهر همانگ با یکدیگر اجرا میشود، اما وزارت نیرو با توجه به شرایط فعلی منابع آبی اعتمادی به اجرایی شدن این طرح ندارد.
به گفته وی با توجه به اینکه مدیریت آب یک مدیریت بهم پیوسته است و در واقع بین آبهای سطحی و زیرزمینی از نظر کمیت و کیفیت ارتباط وجود دارد، به نظر میرسد که اجرایی شدن این طرح نمیتواند منافع زیادی را در بر داشته باشد.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا بر این باور است که در شرایط موجود وضعیت شبکههای آب شهری مناسب نیست و در این اوضاع این تغییر و تحول نمیتواند به نفع مردم تلقی شود.
میدانی با بیان اینکه یک تصمیم خوب باید در یک زمان مساعد گرفته شود، می گوید در حال حاضر به دلیل وضعیت نامناسب اقتصاد آب نتوانستهایم شبکههای توزیع آب را ساماندهی و میزان هدررفت فیزیکی و برداشتهای غیرمجاز را کاهش دهیم که مجموعه این شرایط این موضوع را القاء میکند که ایجاد این تغییر و تحول نمیتواند به صلاح مردم باشد و بهترین کار این است که در این شرایط وضعیت نامناسب فعلی ساماندهی شود.
وی ضمن نادرست دانستن اجرایی شدن این طرح، اظهار کرد: در این موضوع شکی نیست که اجرای این طرح در این شرایط نمیتواند تاثیرات مثبتی داشته باشد.
مدیریت یکپارچه آب نباید فدای مدیریت شهری شود
علاوه بر این حمیدرضا جانباز، مدیر عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب در خصوص این واگذاری، معتقد است که با توجه به اقلیم ایران به صلاح کشور نیست که این مسوولیت به شهرداری ها واگذار شود.
وی با اشاره به تجارب ساختاری شهرداری ها، معتقد است که با این شرایط دولت باید بین مدیریت یکپارچه آب و مدیریت شهری تصمیم بگیرد وباتوجه به اقلیم و مشکلات موجود برای تامین آب در ایران باید تصمیم دولت سنجیده باشد.
مدیر عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه اگر این مسوولیت به شهرداری ها واگذار شود قطعا به مدیریت آب کشور و توزیع آب در شهر ها آسیب می رساند، میگوید این طرح قبلا نیز مطرح شده اما به اعتقاد من بهتر است که در بخش های دیگری به وظایف مدیریت شهری الویت داده شود.
جانباز ضمن تاکید بر وجود بحران آب در کشور، تاکید کرد: با توجه به بحرانی بودن وضعیت منابع آب در ایران و حساسیت این مساله دولت باید نگاه ویژه ای بهخ این مساله داشته باشد.
پیشنهادی برای اجرایی نشدن این طرح
علاوهبر این علیاصغر قانع معاون برنامهریزی شرکت آبوفاضلاب کشور پیشنهاد داد تا به جای واگذاری مسئولیت توزیع آب به شهرداریها اصلاح و بازسازی ساختار شرکتهای آبوفاضلاب با هدف اعمال مدیریت شهرداریها و شورای شهر در مدیریت آب صورت بگیرد.
بهگفته وی قانون تشکیل شرکتهای آب وفاضلاب به گونهای است که شهرداریها نقش خوبی در آن ایفا می کنند اما از نظر مدیریتی شهرداریها نقش بهسزایی ندارند که دولت میتواند با ایجاد تغییرات جزئی امکان مدیریت شهرداریها را به وجود بیاورد، اما اینکه شرکتهای آب و فاضلاب زیرمجموعه شهرداریها قرار بگیرند با توجه به مسئولیتهای زیادی که بر دوش شهرداری است نمیتواند کار منطقی باشد.
وی با اشاره به بحران آب در کشور میگوید با توجه به بحرانی بودن شرایط آب در کشور نباید مسئولیت توزیع آب به عهده شهرداریها واگذار شود چراکه به نظر می رسد در این شرایط شهرداریها نمیتوانند کمکرسان خوبی باشند بلکه ممکن است اوضاع به گونهای پیش رود که دچار مشکل نیز شویم.
وی بر این باور است که بهترین کار در این شرایط این است این است که با ایجاد تغییرات کوچکی در اساسنامه شرکتهای آبوفاضلاب نقش شهرداری و شورای شهر در مدیریت آب ارتقاء یابد.
آب اولویت آخر شهرداریها خواهد شد
همچنین جهانگیر حبیبی معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه بهترین وضعیت برای شرایط آبی کشور این است که تامین و توزیع به صورت یکپارچه مدیریت شود، چراکه بهطور قطع این مساله میتواند منطقیتر باشدمعتقد است با توجه به این که توزیع آب شهری یک کار خدماتی به حساب میآید، ممکن است که با فعالیت شهرداریها تداخل یابد، لذا لازم است که وزارت نیرو برای انجام کارهای خود با شهرداریها هماهنگ باشد.
معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه در مجموع مدیریت یکپارچه آب شرایط بهتری را برای صنعت آب کشور رقم میزند، میگوید پیشبینی میشود با توجه به ازدیاد کار در شهرداریها مقوله آب در اولویت آخر قرار بگیرد.
حبیبی با بیان اینکه اگر این کار به شهرداریها واگذار شود، شهردارها باید ساختارهای جدیدی را طراحی کنند تا آب در اولویت آخر قرار نگیرد و بتوان توزیع آب شهری را با کیفیت بالایی انجام داد، میگویددر گذشته که این مسوولیت در اختیار شهرداریها قرار گرفت از نظر ظرفیتسازی و برنامهریزی کار خاصی انجام نشد. با توجه به این شرایط به نظر میرسد که بهترین کار عدم اجرای این طرح است.
معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه در نهایت تامین آب دست وزارت نیرو است و شهرداریها هیچ نقشی در این مساله ندارند، گفت: مدیریت یکپارچه در آب بهترین کاری است که میتوان در این شرایط بحرانی انجام داد و باید به این موضوع نیز توجه کرد که مدیریت آب در ایران به دلیل وجود شرایط بحرانی جایی برای آزمون و خطا باقی نگذاشته است.
مسوولیت آب نباید به شهرداریها واگذار شود
علیرضا الماسوندی مدیرعامل سابق شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز در این باره معتقد است که با توجه به وضعیت فعلی تغییر سبک زندگی و تغییر نحوهی مصرف که شرایط فعلی نیازمند یک مدیریت جامع است تا بتوان تامین آب را هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی انجام داد انجام این کار نمیتواند معقول باشد.
به گفته وی، در گذشته نیز یک بار این مسوولیت به شهرداریها واگذار شد، اما به دلیل افزایش کیفیت و کمیت خدمات آبی این مسوولیت مجددا به وزارت نیرو و شرکتهای آب و فاضلاب داده شد و باتوجهبهاینکه در حال حاضر مهمترین مساله در تامین منابع آبی موضوع سلامت و بهداشت است و تامین منابع آبی از بعد حاکمیتی نیز میتواند بسیار پراهمیت باشد، به نظر نمیرسد که شهرداریها بتوانند این مسوولیت را به خوبی انجام دهند.
الماسوندی با بیان اینکه شهرداریها به حد کافی درگیر مسائل توسعه شهری، بافت فرسوده و خدمات شهری هستند، معتقد است که تامین منابع آبی نیازمند یک سازمان مجزاست تا بتوان با در نظر گرفتن تمام مسائل بهترین خدمات را ارائه کرد.
وی تصریح کرد: در کشورهای توسعه یافته نیز یک سازمان مجزا برای رسیدگی به انجام امور تامین آب وجود دارد، چرا که مساله آب در تمام دنیا از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مدیرعامل سابق شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه آب شرب شهری باید با یک ضریب اطمینان بالایی تامین شود، میگوید در حال حاضر مهمترین موضوعی که شهرداریها باید به آن توجه کنند مساله حملونقل است، چرا که در حال حاضر تعداد ماشینهایی که در طول روز و شب بنزین میسوزانند و یک گاز سمی تولید میکنند بسیار زیاد است که این مساله برای سلامتی مردم به ویژه قشر کودک و نوجوان بسیار ضرر دارد.
بهگفته الماسوندی با توجه به مسائل آلودگی شهرداریها باید تمام تمرکز خود را به توسعه حملونقل جلب کنند و در این شرایط دیگر فرصتی برای رسیدگی به مساله آب نخواهند داشت همچنین باید گفت که اگر ترافیک کاری شهرداریها اگر مساله آب نیز اضافه شود قطعا کار درستی نخواهد بود، چرا که شرکتهای آب و فاضلاب تمامعیار کار کنترل، پایش و خدمات آبی را انجام میدهند.
مدیرعامل سابق شرکت مدیریت منابع آب ایران تصریح میکند که برای تامین منابع آبی باید یک سازمان متخصص وجود داشته باشد، لذا واگذاری مسوولیت توزیع آب شهری به شهرداریها با توجه به شرایط فعلی جامعه و تجربه جهانی به هیچ عنوان کار درستی نیست.
انتقال مسوولیت آب به شهرداریها تکرار یک اشتباه است
همچنین علیرضا نوذریپور قائم مقام شرکت آبوفاضلاب استان تهران با استناد به تجربه گذشته شهرداریها در این زمینه میگوید باتوجه به اینکه شهرداری کارنامه خوبی برای اجرای این کار نداشته و بهنظر میرسد که آب در الویت آخر شهرداریها قرار میگیرد پس نباید دولت با چنین طرحی موافقت کند.
وی با اشاره به بحران پانزده ساله ایران، معتقد است نظر به اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد لازم است که با سیستم آب منطقهای که در حال حاضر نیز در کشور در دست اجرا است مدیریت شود.
نوذریپور با بیان اینکه آب و فاضلاب تهران نیز مانند وزارت نیرو مخالف اجرایی شدن این طرح است، خاطر نشان کرد: مدیریت تمام بخشهای آب باید زیر نظر یک سازمان متخصص باشد و به نظر من موضوع آب آنقدر در ایران مهم و حیاتی است که میتوان برای آن یک وزارتخانه مجزا را ایجاد کرد.
بهگفته وی اگر آب را از سیستم وزارت نیرو جدا و مسوولیت توزیع آن را به شهرداریها واگذار کنیم بدون شک آسیب جدی خواهیم خورد لذا باتوجه به شرایط موجود کشور نباید چنین طرحی تصویب شود
پس از سالها گمانهزنی درباره احتمال واگذاری مسئولیت شرکتهای آب و فاضلاب شهری به شهرداریها که واکنشهای متفاوتی را در میان مدیران و کارشناسان بخش آب به همراه داشت، اکنون طرح واگذاری توزیع آب شهری به شهرداریها در دولت در دست بررسی قرار دارد و گرچه که مسئولان آبی موافق اجرایی شدن این طرح نیستند اما باید منتظر ماند و دید که دولت چه تصمیمی برای صنعت آب کشور میگیرد.
منبع: ایسنا
95103