اتاق خبر: سال ۱۳۹۵ می شود پانزدهمین سالی که ایران در بحران آبی غرق شده و هر روز که می گذرد نیز این وضعیت بدتر از روز قبل خود نمایی می‌کند؛ گرچه وزارت نیرو و مسوولان کشوری امسال دید جدی تری به وضعیت بحران آبی کشور دارند اما همچنان کشور با این بحران دست و پنجه نرم می کند.
بحرانی که به گفته مسوولان وزارت نیرو امسال کمتر از سال قبل بروز پیدا کرده اما همچنان در تابستان سال جاری ۳۵ میلیون نفر گرفتار تنش آبی خواهند شد. بر اساس گفته های جانباز، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور سال گذشته از مجموع یک هزار و ۱۳۶ شهر تحت پوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب ۵۴۷ شهر با جمعیتی بیش از ۵۰ میلیون نفر با شرایط تنش آبی مواجه بودند و کمبود منابع در مقابل مصرف آب ۲۳ درصد بود و این در شرایطی است که امسال تعداد شهرهای دارای بحران به ۳۰۱ شهر کاهش یافته و باید گفت که میزان منابع نسبت به مصارف ۸.۶ درصد اختلاف دارد.
وی با بیان کاهش شهرهای دارای تنش آبی به معنای حذف بحران آبی ایران نیست، اظهار کرد: دولت ووزارت نیرو تدابیری را برای رهایی از این بحران اتخاذ کرده‌اند اما باید دانست که حل این مساله جز با یک بسیج همگانی ممکن نیست.
در این میان بد نیست که نگاهی نیز به اعداد و ارقام موجود در حوزه آبی بیندازیم تا حداقل دلیلی باشد در هفته ای که به نام صرفه جویی آب نام گذاری شده صرفه جویی کنیم، بر اساس این آمار در سال های گذشته ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب استحصالی در کشور وجود داشته اما در شرایط فعلی این رقم به ۸۸ میلیارد مترمکعب کاهش یافته که این موضوع بیانگر کاهش ۲۵ درصدی میزان آب استحصالی کشوراست.
همچنین به علت تغییر اقلیم، کاهش بارندگی و فرسایش خاک و از بین رفتن مراتع، کاهش روان آب در کشور رخ داده که در این شرایط سهم بخش کشاورزی از ۸۸ میلیارد مترمکعب روان آب موجود در کشور ۶۴ میلیارد مترمکعب است.
از سوی دیگر در حال حاضر ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کسری مخزن در کشور وجود دارد و قرار است طی برنامه ۲۰ ساله این عدد به صفر برسد که انسداد چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های کشاورزی و کاهش دبی خروجی آب چاه‌های مجاز از جمله اقدامات در راستای جبران کسری مخزن آب تدوین شده است.
البته موضوع به همین جا بسنده نمی شود، چراکه ایران در بین ۱۸۰ کشور دنیا از لحاظ برخورداری از منابع آب در رتبه ۵۰ قرار گرفته همچنین در بین این کشورها از لحاظ سرانه منابع آب در جایگاه ۱۱۲ دنیا قرار دارد، علاوه بر این سرانه منابع آب در ایران در سال ۱۳۹۰، حدود ۱۷۰۴ مترمکعب بوده در حالی که سرانه منابع آب در دنیا و کشورهای پردرآمد به ترتیب ۳.۶ و ۶.۶۵ برابر ایران است.
همچنین در حالی که به ازای هر مترمکعب آب در کشور، ۰.۹ کیلوگرم محصول کشاورزی تولید می شود در جهان به ازای هر مترمکعب آب ۲ تا ۲.۵ کیلوگرم محصول تولید می شود و این موضوعات در حالیست که از دیدگاه مصرف کنندگان آب کشاورزی، میزان مصرف منتسب به این بخش تقریبا ۰.۶ مقدار اعلام شده است و علت این اختلاف را می توان در عدم پایش میزان آب تحویل داده شده سر مزرعه و تلفات آب از منابع تنظیم تا مبادی توزیع جست وجو کرد.
علاوه بر این نیز در حال حاضر ۵۴ درصد از آب شرب کشور در شهرها و ۸۰ درصد از آب روستاها از آب های زیرزمینی تامین می شود، به طور میانگین می توان گفت که ۶۳ درصد از آب شرب کشور از آب‌های زیرزمینی و ۸۸ درصد از منابع آب تجدیدپذیر تامین می شود اما وزارت نیرو در تلاش است که این میزان را به حدود ۶۰ درصد برساند.
طبق شاخص برداشت کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد، کمتر از ۱۰ درصد برداشت از آب‌های تجدیدپذیر در حد مطلوب ارزیابی می‌شود و برداشت‌های ۱۰-۲۰ درصد، ۲۰-۴۰ درصد، ۴۰-۶۰ درصد و بیش از ۶۰ درصد به ترتیب در حد بحران کم، بحران متوسط، بحران بالا و فاجعه هستند. در ایران ۸۰ درصد برداشت از آب‌های تجدیدپذیر انجام می‌شود که این رقم در حد فاجعه است.
نمی توان گفت که وضعیت منابع آبی تنها در ایران زنگ هشدار را به صدا درآورده چراکه در کل دنیا مساله آب بسیار جدی شده اما این موضوع بدیهی است که هیچ انسانی در کره زمین بدون وجود آب نمی تواند به زندگی ادامه دهد لذا لازم است که وضوح این بحران برای همگان آشکار شود تا بتوان ایران را از این وضعیت رها کرد.
منبع:ایسنا
