Performancing Metrics

پیامدهای دونرخی شدن بنزین | اتاق خبر
کد خبر: 339559
تاریخ انتشار: 15 اردیبهشت 1395 - 13:18
اتاق خبر بررسی می کند
طرح دو نرخی کردن قیمت بنزین موافقان و مخالفانی دارد که هر دو گروه دلایل خود را برای موافقت و یا مخالفت با آن دارند. موافقان؛ این طرح را برای جلوگیری از قاچاق موثر می دانند و مخالفان آن را باعث ایجاد رانت و سو استفاده در کشور ارزیابی می کنند.

اتاق خبر- گروه اقتصادی: کمتر از یک ماه پیش مجلس شورای اسلامی طرحی را تصویب کرد که به موجب آن قیمت بنزین در کشور با دو قیمت به مشتریان عرضه خواهد شد. محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت كه به نمایندگی از دولت در آن جلسه حضور یافته بود، در مخالفت با این تبصره عرضه دو نرخی بنزین را عامل فساد در عرضه انرژی عنوان كرد. با این حال مخالفت های وی نتوانست نمایندگان را از تصویب این طرح منصرف نماید و خانه ملت با تصویب این طرح دولت را ملزم به ارائه بنزین دو نرخی در سال 95 کردند.

شاید بتوان گفت که سهمیه بندی اجناس و کالا ها در کشور هیچگاه سرانجام خوبی نداشته است و همچنان خاطرات فروش کوپن اجناس و مایحتاج ضروری مردم در سال های جنگ همچنان در یاد ها مانده است. سهمیه بندی بنزین در دولت نهم و از تیر ماه 86 آغاز شد. با این حال مشکلات این طرح از همان ابتدا خود را نشان داد.

به طور کلی می توان گفت به دلیل شرایط خاصی که در کشور موجود است و فرهنگ موجود در کشور دو نرخی کردن و سهمیه بندی اجناس و کالا ها باعث خواهد شد که افرادی با سواستفاده از شرایط موجود و نیاز مردم اقدام به فروش سهمیه های خود کنند. در این میان می توان از نبود ساختار مناسب برای اجرای طرح هایی مانند سهمیه بندی بنزین به عنوان یکی دیگر از مشکلات اجرای این طرح نام برد.

شاید بزرگترین مشکل به وجود آمده در این طرح و طرح های مشابه رواج مسائلی مانند رانت و سود جویی در کشور باشد. نمونه ای که می توان برای سو استفاده از این طرح عنوان کرد فروش سهمیه بنزین خودرو هایی مانند آژانس ها و تاکسی ها از سوی صاحبان آنها است. در این میان می توان از افرادی نام برد که با خرید خودروهای تصادفی و اوراقی برای آنها کارت سوخت دریافت و اقدام به فروش یا استفاده از سهمیه بنزین آنها می کنند. البته می توان به خطرات ناشی از انبار کردن بنزین از سوی برخی از افراد و وقوع حوادثی مانند آتش سوزی و انفجار اشاره کرد.

برخلاف اهداف این طرح که صرفه جویی در مصرف سوخت را رواج می داد،  یکسال پس از اجرای این طرح که پیش از طرح هدفمندی یارانه ها  برخی بررسی‌ها نشان داد که کاهش مصرف انرژی پس از هدفمندی یارانه‌ها مقطعی بوده و رفتارهای اشتباه در مورد مصرف سوخت و انرژی دوباره در حال بازگشت است. این رخداد به طور کامل در تضاد با اهداف اولیه این طرح بود و نشانگر شکست این طرح است.

دولت یازدهم بعد از به روی کار آمدن تلاش کرد که با حذف سهمیه بندی بنزین، این کالای مصرفی را یک نرخ عرضه کند و جلوی رانت خواری در این زمینه را بگیرد. به گفته بیژن زنگنه وزیر نفت دولت یازدهم، دو نرخی بودن قیمت بنزین فساد می‌آورد و وزارت نفت نه تنها به دو نرخی بودن قیمت بنزین بلکه با دو نرخی بودن هیچ فرآورده نفتی موافق نیست. اما با توجه به طرح مجلس به نطر می رسد که دولت کار سختی برای پیش برد اهداف خود در زمینه بنزین داشته باشد.

موافقان این طرح دلایلی را برای حمایت از دو نرخی کردن قیمت بنزین می آورند.سید هاشم بنی‌هاشمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم اهواز اعتقاد دارد: دو نرخی کردن قیمت بنزین در کشور علاوه بر ایجاد انضباط در مصرف سوخت و کاهش مصرف بنزین، می تواند به حفظ و بقای محیط زیست نیز کمک کند و در نهایت مانع از آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه بنزین شود. در این شرایط با توجه به دو نرخی بودن قیمت بنزین، افرادی که بنزین بیشتری مصرف می کنند مجبور هستند که بهای بیشتری برای آن بپردازند در نتیجه بعد از مدتی مصرف بنزین در کشور کاهش پیدا می کند. متن کامل را اینجا بخوانید

 

 

شاید جالب ترین اظهار نظر موافقان در مورد طرح دو نرخی کردن قیمت بنزین را حجت الاسلام و المسلمین مهدی موسوی‌نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد این طرح به نفع اقشار کم درآمد جامعه خواهد بود. وی در این مورد گفت: نکته مثبت طرح دو نرخی شدن قیمت بنزین کمک به اقشار کم درامد در کشور است زیرا این افراد می توانند اضافه سهمیه خود را به دیگران بفروشند و وضعیت معیشت خود را بهبود ببخشند! دو نرخی کردن قیمت به هیچ عنوان باعث ایجاد رانت در کشور نخواهد شد زیرا در صورت مدیریت درست و اجرای صحیح این طرح موضوع رانتخواری و سواستفاده از این طرح منتفی خواهد بود. متن کامل را اینجا بخوانید

 

 

با این حال مخالفان این طرح نیز دلایل خود را برای مخالفت با این طرح دارند. حسن مرادی از مشاوران سازمان توسعه تجارت در یادداشتی به مشکلات بوجود آمده بعد از اجرای این طرح اشاره می کند. وی اعتقاد دارد:  در این طرح افرادی که مصرف بیشتری دارند مجبور هستند که بهای بیشتری برای بنزین مصرفی خود بپردازند. به دلیل اینکه حد مشخصی برای مصرف بنزین خودرو وجود ندارد و مقدار 180 لیتر بنزین که در این طرح به عنوان سهمیه در نظر گرفته است زیاد است این طرح به غیر از بالا بردن تورم و فشار اقتصادی به افراد سود دیگری ندارد. صحبت هایی که در مورد کمک به معیشت مردم در این طرح که از سوی برخی از افراد شده است را نمی توان منطقی دانست. به دلیل اینکه سهمیه اختصاص داده شده بالا است، فروش آن سودی به دولت نمی رسد و این امر چیزی نیست که به نفع مردم باشد. متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید

 

 

رئیس کانون انجمن های صنفی جایگاه داران سوخت کشور از دیگر مخالفان این طرح است. ناصر رئیسی فرد می گوید: ماهیت قاچاق سوخت و میزان آن مانند گذشته است و تنها نوع و شیوه حمل تغییر کرده است. در حقیقت می توان گفت که عرضه بنزین با کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین تنها باعث راحت تر شدن کار قاچاقچیان شد. ما باید به تدریج قیمت بنزین را واقعی و در سطح قیمت دیگر کشورهای منطقه برسانیم تا قاچاق سوخت از کشور برای قاچاقچیان سوخت به صرفه نباشد. متن کامل را اینجا بخوانید

 

یکی از اعضای مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از دیگر مخالفان این طرح است. حامد فرنام در مورد علت مخالفت خود می گوید: هدف این طرح این است که یکی از نرخ ها را نزدیک به نرخ فوب خلیج فارس قرار دهد و بتواند به تدریج مردم را به آن نرخ عادت دهند. با این حال با نگاهی به طرح های مشابه می توان این نتیجه را گرفت که طرح هایی که در کشور اجرا می شود در صورتی که در مدت زمان کوتاه تری به مرحله اجرا برسند موفق تر از طرح هایی با مدت زمان طولانی مدت و تدریجی هستند. در طرح دو نرخی شدن نرخ بنزین ممکن است همان اتفاقی که برای طرح هدفمندی یارانه ها رخ داد، برای این طرح نیز اتفاق بیفتد و دو نرخی شدن بنزین از اهداف خود دور شود. متن کامل را اینجا بخوانید

گزارش از محمد حسن گودرزی

94105 ت

نظرات
فرناز جزایری
| |
2016-05-04 22:09:52
ممنونم جالب بود
ADS
ADS
پربازدید